روشنگری چالش برزین‌مهر (5):‌ از دروازه تخت سلیمان تا شفاف‌سازی فضای افکار عمومی

روشنگری چالش برزین‌مهر (5)

از دروازه تخت سلیمان تا شفاف‌سازی فضای افکار عمومی

 

برای دیدن تصویر بالا در اندازه بزرگتر کلیک کنید

در نوشتار «روشنگری چالش برزین مهر ۴» به مساله مهم فقر و ناتوانی فضا و عرصه خانه دیو (مدعی برزین‌مهر) نسبت به تخت سلیمان (آتشکده آذرگشنسب) اشاره کردیم. در اینجا مرتبط با همین موضوع، نگاهی به مقاله ‌«بررسی معماری آتشکده آذر برزین‌مهر سبزوار»، ارائه‎شده توسط اعضای یکی از موسسات آموزش عالی سبزوار به «همایش ملی پژوهش‌های کاربردی جغرافیا و گردشگری» در سال ۱٣٩٣، خواهیم داشت:

 تصویر بالا، شامل بریده‌هایی از مقاله یادشده (با ذکر شماره صفحه) است. در صفحه ٧ این مقاله ارائه شده در یک همایش علمی ملّی، تصویر یک دژ و دروازه آمده که ربطی به خانه دیو ندارد و در دنیای وقعی، قسمتی از دژ و دروازه تخت سلیمان آذربایجان را تشکیل می‌دهد! (مقایسه کنید با مستندات تصویری یونسکو و ویکی‌پدیا)

آدرس تصویر بالا در ویکی‌پدیا

آیا نویسندگان مقاله، بواسطه این عکس خواسته‌اند بزرگی و شکوه خانه دیو را به مخاطب تلقین نمایند یا اینکه کلاً دقتی در این طور مسائل (البته دارای هزینه‌های حیثیتی) نمی‌شود و باید نظارت بیشتری بر تولید و انتشار چنین محتواهایی (بویژه توسط نهادهای برخوردار از بودجه و اعتبارات ملی) گردد؟ یا هر دو؟

در رابطه با عنوان مقاله؛ اینکه آذربرزین‌مهر با نام ریوند خراسان شناخته می‌شود جزء بدیهیات است. اینک؛ به فرض اینکه خانه دیو، خود آذربرزین‌مهر باشد؛ بگذریم از لزوم وجود ارتباط معنادار و قابل اثبات میان یک نام جغرافیایی مانند سبزوار، داورزن، قوچان، چناران، کاشمر، نیشابور و ... با پیشینه و جغرافیای برزین‌مهر در متون تاریخی و نسک‌های آیین ایران باستان؛ روی سخن با گرامیانی که دغدغه ایران و خراسان دارند:

بُرزین‌مهر؛ یک آبنما، یک مجسمه یا یک نقاشی دیواری در خلوت یک شهر نیست. برزین‌مهر از شناسه‌های مهرآمیز جهان ایرانی است؛ جهان ایرانی را کوچک و محلی نکنیم. اگر به هر دلیلی، نمی‌شود یا میلی بر این کار نیست: حداقل در محیط‌های علمی و رسمی که گاه بازتاب ملی دارند، محلی‌گرایی را وارد نوشته‌ها و گزارش‌ها و گفتارهایمان نکنیم.

در صفحه ۱ و ٩ و برخی جاهای دیگر مقاله، نام جناب آقای عبدالله‌زاده ثانی در زیر مطالبی دیده می‌شود که محتوای آن از تایید برخی مسائل، حکایت می‌کند. سپاسگزار خواهیم بود «گزارش باستان‌شناسی و گردشگری سبزوار» را که به همت ایشان تهیه شده است، ارائه بفرمایند تا مگر بر اساس آن بتوانیم «چالش علمی برزین مهر» را به پاسخی برای شفاف‌سازی فضای افکار عمومی نزدیک نماییم! بر ارائه گزارش یادشده؛ تاکید و اصراری ویژه داریم./ نیشابور فردا