چندی پیش، جناب باستانشناس محمد عبداللهزاده ثانی که رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داورزن نیز هستند، در صفحه اینستاگرامیشان از اقدام رسمی برای ثبت جهانی چهارتاقی «خانه دیو» با عنوان «آتشکده آذر برزینمهر» خبر دادند.
میدانیم ثبت جهانی، دستاورد بسیار بزرگی در حوزه میراث فرهنگی است که هم از اهمیت شایان اثر در حوزه تاریخ و فرهنگ بشری و هم از مستندات برجسته و انکارناپذیر باستانشناسی و تاریخی آن حکایت میکند. از این روی؛ این خبر خوب را فرصتی نیک دانسته و در راستای آشنایی بیشتر افکار عمومی با آذر برزینمهر؛ ایشان را به چالش علمی برزینمهر دعوت نمودیم. محتوای این چالش، عبارت است از:
ارائه مقاله یا گزارش علمی معتبر و مورد وفاق صاحبنظران که چهارتاقی خانه دیو را در جایگاه آتشکده آذربرزین مهر، اثبات نماید.
الحق که این چالش، فرصتی مغتنم و به قولی: موهبتی است بادآورده در پیش روی این باستانشناس کهنهکار که این اثر تاریخی را (که بر اساس سوابق خبری موجود، علاقهای عمیق و مستمر به آن دارند) در نزد افکار عمومی، معرفی جانانه و البته اثباتگرانهای نمایند.
در جریان بررسیای که اخیراً بر روی اکانت اینستاگرامی ایشان انجام دادیم، متوجه شدیم که ظاهراً خبر خوب و جانافزای اقدام برای ثبت جهانی خانه دیو از حساب اینستاگرامی ایشان حذف شده (1) و یا اینکه شاید آن خبر خوب و دلپذیر، دلبری نموده و خودش را از چشم ما مشتاقان، پنهان نموده است! نمیدانیم. به هر روی...
بدیهی است که حذف یا پنهان شدن خبر خوش ثبت جهانی، توفیری در اشتیاق شیفتگان اثر تاریخی خانه دیو ایجاد نمیکند و در این روزها و این هفتهها که در پی هم میگذرد؛ همچون دو دهه سپری شده از آغاز ماجرا، فرصتی است برای تحقق آرزوی دیرینه چهارتاقی سنگیای که میخواهد خود را در چهره و قامت برزینمهر، به ایران و جهان معرفی نماید. و انصافا در این سالها جناب عبداللهزاده ثانی، یاور نستوه و همیشهمومن این چهارتاقی ارزشمند تاریخی، در ترویج ادعای یادشده بودهاند.
جناب آقای عبداللهزاده ثانی عزیز! شما در مصاحبه با یک سایت محلی، افتخار ثبت جهانی خانه دیو (با نام و هویت آذر برزینمهر) را افتخاری برای نیشابور و داورزن و سبزوار و تمام خراسان دانستهاید. جنابعالی به عنوان یک باستانشناس کهنهکار و همچنین مدیر حوزه میراث فرهنگی، نیک میدانید که ارائه «پشتوانه علمی» یک اثر، بزرگترین کمک و ابزار آشنایی افکار عمومی با ارزشمندیهای آن اثر است. پس شما با شرکت در چالش علمی برزینمهر، نه تنها افکار عمومی تمام خراسان، بلکه ایران و جهان را با این اثر ارزشمند، آشنا میسازید. پس چه خوب که «افتخار بزرگ» را با «شناخت بزرگ» همراه نمایید.
در اینجا جا دارد به تاریخ فرهنگی خراسان اشارهای نماییم. در همین خطه، فرزندانی نیکاندیش همچون حکیم ابوالقاسم فردوسی بزرگ را میبینیم که سه دهه برای احیای زبان فارسی و هویت باستانی ایران، زندگیشان را گذاشتند و در کارنامه خود، شاهنامه را ثبت نمودند:
بسی رنج بردم در این سالسی عجم، زنده کردم بدیـن پارسی
چرا نباید باستانشناس کهنهکار و شیفته غرب خراسان رضوی، جناب آقای عبداللهزاده ثانی، این فرصت را داشته باشند که نتایج دستاورد نزدیک به دو دهه فعالیت خود را در راستای احیای برجستهترین شناسه باستانی خراسان دوره مزدیسنایی؛ صلابتمندانه همچون فردوسی بزرگ، ثبت نمایند؟!
منتظر کارنامه کوششهای نزدیک به دو دههای این باستانشناس نستوه هستیم./ نیشابور فردا
پانویس:
1. ایشان تاکنون هیچ توضیحی درباره علت حذف خبر ثبت جهانی خانه دیو با هویت آذر برزینمهر(!!!) ارائه ننمودهاند.